موقعیت تاکتیکی                                                                                                                 

هر وقت که سوارهای دو طرف بطریقی با یکدیگر تصادم کنند که تهدیدی بوجود آید، یا هر وقت که آنها ممکن است در عرض یکی دو حرکت با یکدیگر تصادم یافته و موقعیتی ایجاد کنند که نیازمند محاسبه تک تک

حرکات باشد، حالتی وجود دارد که می توان آن را موقعیت تاکتیکی نامید، زیرا بازیکن باید نتیجه بازی خود را در صورتی که تهدیدی یا تعویض عملی شود یا نشود ارزیابی کند.

موقعیت تاکتیکی ممکن است در اثنای انجام یک نقشه استراتژیک،پیش بیاید و یا در نقطه ای از یک رشته حرکات اتفاقی یا حتی بی معنا، همانطور که اغلب در بازیهای آماتوران دیده می شود. وقتی موقعیتی

تاکتیکی موجود باشد نیازمند توجهی فوری است و بر هر ملاحضه دیگری تقدم می یابد.در چنین وضعیتی یک اشتباه تاکتیکی می تواند عواقب وخیمی داشته باشد، چون ممکن است به ضعفی موضعی، از

دست دادن کمیت، یا حتی مات، منجر شود.

اهمیت اداره کردن موثر یک موقعیت تاکتیک را نباید خیلی دست بالا گرفت.حداقل آن است که کاری نکنیم که به ضررمان تمام شود؛حداکثر آن است که حرکتی بیابیم که به نحوی از انحناء به حریف ضرر

برساند.بدین ترتیب، اغلب می توان چیزی موسوم به ((حرکت حاد)) را پیدا کرد، یعنی حرکتی که تهاجمی است و مسئله ای را درمقابل حریف می گذارد و او را با تهدید ترسناکی روبرو می سازد. حرکات حاد

بازی را زنده کرده و اغلب حریف را به انواع دردسرها دچار می کنند. باید متذکر شد که حرکات حاد اغلب- ولی نه همیشه- بهترین حرکات وضعیت هستند.ارزش دقیق آنها را در هر حالت باید با تجزیه و تحلیل

روشن کرد.هر امکان منطقی را باید بررسی و ارزیابی نمود، و بازیکن باید ادامه ای را انتخاب کند که بیشترین امکانات را برایش در بر داشته باشد.

برای بسیاری از آماتورها شطرنج یعنی حل و فصل موقعیت های تاکتیکی به وسیله تجزیه و تحلیل.آنها هیچ نوع دیگری از شطرنج را نمی شناسند جز اینکه هر وضعیتی را با دقت بررسی کرده و ببیند که چقدر

می توانند از آن بیرون بکشند-و اغلب هیچ توجهی به احتیاجات وضعیت ندارند.و در واقع هم،تجزیه و تحلیل صحیح موقعیتهای تاکتیکی یکی از مهمترین جنبه های شطرنج است،و جنبه ای است که بازیکنان نباید

از آن غفلت کنند در حقیقت، اگر قرار بود یکی از مهارتهای شطرنج را بر دیگری ترجیح بدهیم، شاید که همین تاکتیکیسین ماهر بودن را انتخاب می کردیم.


چگونه آماتور می تواند بازی اش را در موقعیت های تاکتیکی بهبود بخشد
واریانتهای موجود در بازی تفسیر شده نشان می دهند که چگونه بعضی از موقعیت های تاکتیکی را اداره کرد واین که جریان تجزیه و تحلیل تاکتیکی استادان ومفسران شطرنج چگونه است. بهتر است که آماتور

اول شخصاًاز این وضعیتها تجزیه و تحلیل کند، بعد آنها را با تحلیل مفسر مقایسه کرده و بدقت توجه کند که او در تجزیه و تحلیل خودش چه نوع امکاناتی را ندیده است.

برای تجزیه و تحلیل کردن، چند قائده کلی را می توان ذکر کرد:

(الف) هر کیش و گرفتنی را در نظر بگیرید. حتی وقتی که یک کیش یا گرفتن آشکارا غلط باشد، ممکن است که به نتایج غیره منتظره و با ارزشی منجر شود.

(ب) همه امکانات را در نظر بگیرید چند حرکت غیر محتمل، و تمام حرکات محتمل،یکی از اشتباهات مکرر آماتور آن است که به حرکات ظاهراً غلط مشکوک نمی شود. گاهی اوقات چنین حرکتی درست همان

حرکتی است که حریف را به مشکل ترین دردسرها مبتلا می کند.

(ج) تجزیه و تحلیل را تا آخر ادامه دهید. وقتی کمی بیشتر جلو برویم، می بینیم که رشته حرکاتی که قبلاً ظاهراً بد بودند حالا مقرون بصرفه از آب در آمده اند.

(د) حریفتان را دست کم نگیرید. تصور نکنید که او حرکتی را که می کند، که کاملاً بنفع شماست. برعکس، تصورکنید او قصد دارد بهترین ادامه ممکن را برای خودش بیابد.

(ه) توجهی خاص به حرکاتی بکنید که جواب حریف را کم و بیش اجباری می سازد، مثل تهدیدات قوی،تهدیدات مضاعف، حمله به وزیر،غیره.

(و) و توجه دقیقی به ترتیب حرکاتی بکنید که باعث تحقق نقشه های استراتژیک یا تاکتیکی است. یک ترتیب حرکت غلط نه تنها ممکن است حریف را از دشواری خلاص کند، بلکه حتی اگر چنین نشود، ترتیب

حرکت غلط ممکن است تاثیر کمتری داشته باشد.